Info: CDO

In vorige post heb ik het aantal keren gehad over CDO’s. Op het internet ben ik op zoek gegaan naar mogelijke duidelijke uitleg hierover. Die vond ik min of meer op Wikipedia. Hier dus een volgens mij nog iets betere en beknoptere weergave wat CDO’s zijn en waarom ze deels verantwoordelijk zijn voor de problemen op de financiële markten.

CDO staat voor Collateralized debt obligation. Dit is een type obligatie waarbij zekerheid is verschaft door de aanwezigheid van een onderpand ("collateral"), meestal bestaande uit vorderingen zoals een verzameling gebundelde hypotheken. Kenmerk van CDO's is dat ze typisch zijn onderverdeeld in tranches waarbij een rangorde is bepaald voor de terugbetaling van de schuld aan de houders van elke tranche. CDO's zijn te beschouwen als een vorm van covered bonds: bij die laatste term wordt geen uitspraak gedaan omtrent de aanwezigheid van een rangorde van crediteuren, hetgeen bij CDO's juist op de voorgrond staat. Hier wordt uitgegaan van hypotheken als onderpand van de obligaties, maar dit kan men vervangen door andere varianten zoals creditcardleningen.

Investeerders in CDO's nemen in feite de risico's op zich van een grote verzameling schulden zoals hypotheken. Men houdt rekening met een percentage huiseigenaren dat niet aan hun verplichtingen kan voldoen en rekent dit door in de prijs. Als in de verzameling hypotheken een minder dan verwacht aantal problemen zich voordoen is dit voordelig voor de investeerders. Als door omstandigheden een groter percentage van particulieren in de bundel in financiële problemen raakt en niet aan haar verplichtingen kan voldoen, boekt de investeerder een verlies. Hierdoor zijn CDO's gevoelig voor ontwikkelingen in de economie, de rentestanden en de huizenprijzen.

Beleggen impliceert altijd een evenwicht tussen risico en rendement. Bij CDO's hangt het rendement uiteindelijk af van de vraag of de debiteuren van onderliggende vorderingen hun verplichtingen zullen nakomen. Als dat niet zo is, komt dat ten laste van de houders van de CDO, in de aangegeven volgorde. Met name voor de houders van de lagere tranches is het van belang een goede inschatting te maken van de vermoedelijke frequentie van een dergelijke wanbetaling. Een dergelijke inschatting is vaak moeilijk te maken: niet alleen zou dat een gedetailleerd onderzoek van de "pool" van onderliggende vorderingen vergen, maar vooral omdat historische gegevens omtrent betalingsgedrag niet noodzakelijkerwijs een goede voorspeller van het toekomstige betalingsgedrag hoeven te zijn. Men gebruikt vaak statistische modellen, die echter later de werkelijkheid niet goed benaderd blijken te hebben.
Dit kan tot problemen leiden in situaties waarin er sprake is van een (vermoeden van) verslechtering van het betalingsgedrag van de debiteuren in de "pool". De houders van de lagere tranches van de CDO moeten dan constateren dat het risico dat hun deel niet volledig betaald wordt toeneemt, zonder daar veel aan te kunnen doen. (Bij een cashless CDO: het risico dat zij tot betaling zullen worden aangesproken).

Een dergelijke verslechtering van marktomstandigheden deed zich medio 2007 voor in de Verenigde Staten. Een aanmerkelijke verslechtering van de huizenmarkt en een te soepel hypothekenverstrekkingsbeleid, heeft geleid tot een snel toenemend aantal betalingsachterstanden en gedwongen huisverkopen (in elk geval in een aantal staten, waaronder met name Californië). De betrokken hypotheken waren op grote schaal doorverkocht aan banken en zijn daarmee als collateral (dekking) voor CDO's gaan fungeren. De waarde van dat collateral is (vermoedelijk aanmerkelijk) gedaald, zodat twijfel ontstond of de laagste tranches van dergelijke CDO's voldaan zouden kunnen worden.

In juli 2007 leidden problemen rond CDO's in de portefeuille van twee hedgefondsen, beheerd door de Amerikaanse bank Bear Stearns, bijna tot een faillissement van die hedgefondsen. Bear Stearns was genoodzaakt om aanmerkelijke bedragen in een reddingsoperatie te steken.
Vanaf de zomer van 2007 kwamen bij een groot aantal financiële instellingen vergelijkbare problemen aan het licht. In veel gevallen waren CDO's of vergelijkbare instrumenten hierbij betrokken. Alhoewel de problemen op de CDO-markt in belangrijke mate hebben bijgedragen aan de crisis die in de zomer van 2007 op de financiële markten is ontstaan, zijn CDO's zeker niet alleen verantwoordelijk voor de totale omvang van de ontstane problemen.

Bedankt voor het lezen.